Dış Ticarette Navlun Sigortalarında Müşterek Avarya

Alım - Satım

Reşat BAĞCIOĞLU
Reşat BAĞCIOĞLUhttp://www.rblecturer.com
Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü İngilizce bölümünden mezun olduktan sonra kısa süre İngilizce öğretmenliği yaptıktan sonra Dışbank’ta (Fortisbank) kambiyo, dış işlemler, krediler servisinde bankacılık hayatına başladı ve 25 yıllık bankacılık mesleğinde şube müdürü olarak emekli oldu. 2007 yılında emeklilik sonrası akademisyenlik, banka genel müdürlükleri ile çeşitli ihracatçı birliklerinde dış ticaret, dış ticaretin finansmanı, akreditif, Türk Eximbank ve döviz kredileri eğitimlerini vermekle birlikte firmalara danışmanlık misyonunu da sürdürmektedir. ICC – International Chamber Of Commerce / Milletlerarası Ticaret Odası Türkiye Milli Komitesi (https://icc.tobb.org.tr/) Türkiye Bankacılık Komite Başkanlığı üyesidir.

INCOTERMS 2020 kurallarını anlatırken CIF veya CIP teslim şekillerinde sigorta yaptırılması hususu yer almaktadır. CIF teslim şeklini ele alalım; Mal bedeli, sigorta ve navlun  terimi yükleme limanında malların geminin bordasına yüklenmesi ile birlikte satıcının malları teslim ettiği anlaşılmakla birlikte  satıcı navlun bedeli ile sigorta bedelini de ödemek ve gümrükleme işlemlerini yaptırmak durumundadır. Sigortanın amacı ise malların gemi bordasına tesliminden alıcıya teslimine kadar geçen süre zarfındaki yolculuk sırasında malların olası hasar görmesi durumunda zararın tazmin edilmesi içindir. İhracatçının ülkesinden, ithalatçının ülkesine kadar deniz yolu ile gidecek emteaların sigortalanması, seyahat sırasında oluşabilecek hasarların sigorta tarafından karşılanmasını amaçlamaktadır. Deniz yolu ile taşınan malların karşılaşabileceği   rizikoların bir tanesi de “Müşterek Avarya”dır. Müşterek Avarya rizikosunu CIF (Cost + Insurance + Freight / Mal bedeli + Sigorta + Navlun) içerisinde değerlendirmek ve anlatmak rizikoların ne olabileceğinin büyük resmini çekmek anlamında yerinde olur.

Gemi ve yükü birlikte tehdit eden bir tehlikeden onları korumak amacıyla, makul bir hareket tarzında olmak kaydıyla, bilerek bir fedakârlık yapılması veya bir masrafa katlanılması durumunda “Müşterek Avarya” hareketi söz konusudur ve bu nitelikte bir hareketin doğrudan doğruya sonucu olan zarar veya masraflar “Müşterek Avarya”’dır. Müşterek avaryada fedakarlık ve geminin yükünün hafifletilmesi söz konusudur. Geminin batma veya benzer rizikolarla karşı karşıya gelmesinde geminin yükünün hafifletilmesi amacıyla geminin kaptanı avarya kararı alır, tespit ettiği konteynerleri bir tutanakla tespit ettikten sonra denize atarak geminin yükünün hafifletilmesini sağlar. Örnek vermek gerekirse; fırtınaya tutulan bir geminin, batmaktan kurtulmak için için bilinçli olarak karaya oturtulması veya makineleri arızalanan bir geminin yola devam edemeyip bir limana girmesi ve burada bir takım masraflar yapması gibi.

Daha farklı bir örnek; Denize yük atılması. Bir büyük dalga geldi ve iskele tarafından 10-15 konteyneri denize aldı. Bu durumda geminin dengesinin bozulması söz konusu olup, geminin yalpalanmaması için kaptan sancak tarafından da 10-15 konteyneri denize atmasını emreder. Buradaki amaç geminin yükünü hafifletilmesi (yükün bir kısmının denize atılması) içindir.

Müşterek Avarya kapsamına giren zarar ve masraflar, gemi, yük ve navlun sahipleri arasında paylaştırılır ve bu işleme dispeç (adjustment) denir.

Müşterek Avarya kapsamında önemli olan bazı kavramlar:

  • Müşterek Avarya Fedakarlığı (General Average Sacrifice): Müşterek Avarya hareketinin teknede veya emtiada neden olduğu maddi zarardır.
  • Yüklü geminin bir deniz tehlikesi nedeniyle batma tehlikesi ile karşı karşıya kaldığı sırada geminin batmaması için karaya oturtulması (donatanın fedakarlığı),
  • Geminin batmaması için yükün bir kısmının denize atılması (yük sahibinin fedakarlığı), Müşterek Avarya Fedakarlığı için birer örnektir.

Müşterek Avarya İştiraki (General Average Contribution): Müşterek Avarya fedakarlığı yapan tarafın masrafına katılmadır. Karaya oturtulan geminin hasarına yük ve navlun sahibinin, bir kısmı denize atılan yük sahibinin zararına tekne ve navlun sahibinin iştirakidir.

Müşterek Avarya Masrafı (General Average Expenditure): Donatanın diğer menfaatler adına yapmış olduğu (sığınma limanına giriş çıkış gibi) masraftır.

INCOTERMS 2020 kuraları içinde yer alan CIF (Cost + Insurance and Freight / Mal bedeli + Sigorta + Navlun) terimi içerisindeki risklerden bir tanesi de müşterek avaryadır.

PAYLAŞIMLAR

Lütfen yorumunuzu girin !
Lütfen adınızı giriniz.

  • Çin'den Ürün Tedariki
  • Küresel Ürün ve Firma Araştırması
  • Ülke / Pazar Analizi ve Raporlaması
  • Akreditif, Gümrük ve Dış Ticaret Danışmanlığı

Dünyaya Açıl

Satınalma Dergisine ABONE OL

Dijital Abonelik ile Satınalma Dergisinin yayınlanmış tüm sayılarına erişebilir, Buyer Network Öğrenme Merkezi'nde eğitim dokümanlarına ulaşabilirsiniz.

SATINALMA DERGİSİ 11 YILLIK ARŞİVİ

Tüm Arşive ve Gelecek 12 Sayıya Dijital Erişim

Buyer Network Öğrenme Merkezi

Kariyerinizi Geliştirecek Uzaktan Eğitim Seçeneklerine Sahip Olun

ŞİRKET ÜYELİK AVANTAJI

10 Yöneticiye Kadar Geniş Takımlar için Şirket Paketini Satın Alın

Satınalma Operasyonları Dijitalleşiyor !

 

 

 

 

 


 

 

 

This will close in 20 seconds